Spis treści
Wymóg dokumentacyjny z zakresu bezpieczeństwa wybuchowego wymagany jest dla miejsc pracy, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa. W takim przypadku pracodawca musi posiadać Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW) oraz Ocenę Ryzyka Wybuchu (ORW). W związku z tym, zgłosił się do nas jeden z producentów tekstyliów domowych, dla którego nasi inżynierowie sporządzili Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW), w skład którego wchodzi Ocena Ryzyka Wybuchu (ORW) oraz Ocena Zagrożenia Wybuchem (OZW).
Z jakim problemem mierzył się nasz klient?
Jeden z polskich producentów tekstyliów domowych: kołder, poduszek i materaców zlecił otrzymał od swojego ubezpieczyciela zalecenia. Wynikało z nich, że musi zaktualizować wymagane przepisami dokumenty. Zalecenie dotyczyło DZPW, w skład którego wchodzi Ocena Ryzyka Wybuchu (ORW) oraz Ocena Zagrożenia Wybuchem (OZW).
Jaka była podstawa prawna do sporządzenia powyższej dokumentacji?
Obowiązek posiadania DZPW i ORW wynika bezpośrednio z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej.
Natomiast opracowanie Oceny Zagrożenia Wybuchem (OZW) wynika z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Na czym polegało zadanie inżynierów CORONA?
Inżynierowie CORONA Serwis musieli podejść do zadania w sposób kompleksowy. Podstawą do sporządzenia wymaganych dokumentów było przede wszystkim poznanie specyfikacji technicznej samego zakładu. Równie ważne było poznanie instalacji procesowej, a także wykorzystywanych surowców i substancji, które mogą stwarzać zagrożenie pożarowe/wybuchowe.
| Do przeprowadzenia Oceny Ryzyka i Zagrożenia Wybuchem niezbędne było zapoznanie się z: |
|---|
| – procesami technologicznymi stosowanymi w zakładzie, |
| – planem zakładu, rysunkami oraz schematami instalacji, |
| – urządzeniami w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex, które znajdują się na terenie zakładu, |
| – parametrami zapalności i wybuchowości wykorzystywanych surowców, które mogą stwarzać potencjalne zagrożenie – pyły, gazy, |
| – parametrami prędkości przepływu powietrza w miejscach potencjalnej emisji substancji stwarzających potencjalne zagrożenie wybuchem, |
| – objętościami przestrzeni, w których może dojść do emisji substancji, które stwarzają zagrożenie wybuchowe. |
Realizacja i rozwiązanie
Pierwszym krokiem, który zrobili nasi eksperci, było przeprowadzenie audytu w zakładzie. Dzięki temu możliwe było poznanie procesów technologicznych, pracy aparatury i panujących warunków.
Przeprowadziliśmy wizję lokalną, przeanalizowaliśmy otrzymaną dokumentację oraz zapoznaliśmy się z parametrami zapalności i wybuchowości stosowanych surowców. Dzięki temu możliwa była klasyfikacja obszarów na strefy zagrożenia wybuchem. Odbyło się to zgodnie z polskimi normami: PN-EN IEC 60079-10-1 Atmosfery wybuchowe — Część 10-1: Klasyfikacja przestrzeni — Gazowe atmosfery wybuchowe oraz PN-EN 60079-10-2 Atmosfery wybuchowe — Część 10-2: Klasyfikacja przestrzeni — Pyłowe atmosfery wybuchowe.
W tym przypadku surowcami, które potencjalnie mogły tworzyć z powietrzem mieszaninę wybuchową był: pył tworzyw sztucznych, które stanowią wypełnienie kołder. Dodatkowo także gazy: wodór wydzielający się podczas ładowania baterii trakcyjnych oraz gaz ziemny wykorzystywany na cele grzewcze. Na terenie zakładu znajdował się również magazyn butli z gazem skroplonym, który również poddaliśmy analizie.
Po zaznajomieniu się z technologią i warunkami procesów oraz po wizji lokalnej, nasi eksperci nie stwierdzili zagrożenia powstania atmosfery wybuchowej. Wynikało to przede wszystkim ze stosowanej przez producenta technologii. Chodzi m.in. o brak operacji rozdrabniania materiałów, utrzymywanie wilgoci na odpowiednim poziomie oraz rodzaj stosowanego surowca. Kluczowa okazała się także pomijalna ilości pyłu tworzyw sztucznych w analizowanym obszarze.
W tym przypadku, jedynymi punktami, w których mogłaby wytworzyć się atmosfera wybuchowa były obszary ładowania wózków widłowych, magazyn butli zawierających skroplony gaz oraz kotłownia. Dlatego wyznaczyliśmy jedynie lokalne gazowe strefy zagrożenia wybuchem.
Jeśli chcesz wiedzieć, do zdarzeń z udziałem jakich pyłów dochodzi najczęściej – KLIKNIJW następnej kolejności zidentyfikowaliśmy potencjalne źródła zapłonu, które mogą występować
w wyznaczonych strefach zagrożonych wybuchem. Określono je na podstawie polskich norm: PN-EN 1127-1 Atmosfery wybuchowe — Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed wybuchem — Część 1: Pojęcia podstawowe i metodyka.
Co ważne, przy szacowaniu ryzyka uwzględniono prawdopodobieństwo wystąpienia atmosfery wybuchowej. Dodatkowo wzięliśmy pod uwagę częstotliwość występowania zagrożeń oraz potencjalne następstwa wybuchu, a także zastosowane środki zapobiegające możliwości wystąpienia wybuchu. Do przeprowadzenia OZW, niezbędne było wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem. W pomieszczeniach, w których może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, należy sprawdzić, czy spowodowany przez tę mieszaninę wybuch mógłby wytworzyć przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu, przekraczający 5 kPa. W ramach OZW graficznie przedstawiliśmy wyznaczone strefy zagrożenia wybuchem.
Efekt końcowy
Zwykle, opracowanie DZPW wraz z OZW zajmuje około 6 – 8 tygodni (od momentu udostępnienia dokumentacji i przeprowadzeniu wizji lokalnej). Jednak, dzięki sprawnej współpracy z producentem opracowanie zajęło jedynie 4 tygodnie.
Wynikiem Oceny Ryzyka jest wyznaczenie poziomu ryzyka dla danego obszaru. Może być on sklasyfikowany jako wysoki, średni, mały bądź pomijalny. W przypadku analizowanego zakładu, ze względu na zastosowaną technologię, cały obszar uznany został za bezpieczny. Wszystkie zalecenia korygujące i propozycje zmian były marginalne.
Efektem Oceny Zagrożenia Wybuchem jest stwierdzenie czy dane pomieszczenie, w którym może wytworzyć się atmosfera wybuchowa jest zagrożone wybuchem. Analogicznie, jak dla Oceny Ryzyka Wybuchu, analizowany zakład został uznany za bezpieczny. Co za tym idzie, żadnego pomieszczenia nie uznalośmy za zagrożone wybuchem. Lokalne strefy gazowe zaprezentowaliśmy w formie graficznej – naniesione na rysunek z planem zakładu.
Dodatkowo, częścią integralna Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem, poza ORW i OZW, było określenie zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac eksploatacyjnych w miejscach występowania atmosfer wybuchowych.
Zalety posiadania DZPW wraz z OZW
Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem, Ocena Ryzyka Wybuchu oraz Ocena Zagrożenia Wybuchem to dokumenty prawnie wymagane w miejscach pracy, w których może pojawić się atmosfera wybuchowa. Dokumentacja ta powinna być aktualizowana przy wprowadzaniu istotnych zmian technologicznych lub/ oraz przy zwiększaniu obszaru zakładu.
Niewątpliwą zaletą posiadania niniejszej dokumentacji jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa wybuchowego. Poprawia się je, dzięki wdrożeniu stosownych zaleceń w obszarach podwyższonego ryzyka wybuchem. Dokumentacja podwyższa także bezpieczeństwo pracowników, którzy pracują w zagrożonych obszarach. Wdrażanie zaleceń, mających na celu poprawę bezpieczeństwa, również zapobiega przed dużymi stratami finansowymi. A na nie narażony jest zakład przez wystąpienie wybuchu na jego terenie. Dlatego tak istotne jest zwiększanie świadomości dot. zagrożeń związanych z powstaniem atmosfer wybuchowych. Dotyczy to wszystkich osób zarządzających zakładem i pracowników. Ponadto kluczowe jest wdrażanie środków, mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa wybuchowego i ograniczających możliwość powstania wybuchu.