Spis treści
Posiadanie odpowiedniej dokumentacji z zakresu bezpieczeństwa wybuchowego jest wymagane nie tylko przepisami krajowymi, ale także unijnymi. Bardzo istotne jest jednak nie tylko posiadanie takiej dokumentacji, ale też jej bieżące aktualizowanie. Zwłaszcza w przypadku, kiedy na przykład w procesie produkcji, wykorzystywanych surowcach czy samych instalacji nastąpiły istotne zmiany. Jeden z producentów z branży spożywczej zgłosił się do nas z zadaniem sporządzenia aktualizacji swojej dokumentacji. Chodziło o Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW), Ocenę Ryzyka Wybuchu (ORW) oraz Ocenę Zagrożenia Wybuchem (OZW).
Z jakim problemem mierzył się nasz klient?
Jeden z producentów kawy otrzymał od swojego ubezpieczyciela zalecenia dotyczące bezpieczeństwa zakładu. W efekcie tego, producent zlecił nam aktualizację dokumentacji z zakresu bezpieczeństwa wybuchowego. Chodziło o Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW), w skład którego wchodzi Ocena Ryzyka Wybuchu (ORW) oraz Ocena Zagrożenia Wybuchem (OZW).
W miejscach pracy, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa, pracodawca zobowiązany jest posiadać Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem (DZPW) oraz Ocenę Ryzyka Wybuchu (ORW).
Ocena Zagrożenia Wybuchem oraz Ocena Ryzyka Wybuchu można sporządzać w jednym dokumencie. Tym samym stanowić integralną część Dokumentu Zagrożenia Przed Wybuchem.
Jaka była podstawa prawna do sporządzenia powyższej dokumentacji?
Obowiązek posiadania DZPW i ORW wynika bezpośrednio z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie minimalnych wymagań, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, związanych z możliwością wystąpienia w miejscu pracy atmosfery wybuchowej.
Natomiast opracowanie Oceny Zagrożenia Wybuchem (OZW) wynika z Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Na czym polegało zadanie inżynierów CORONA?
Zadanie polegało na przeprowadzaniu analizy wybuchowej w sposób kompleksowy. Złożyło się na to wykonanie DZPW zawierającego ORW oraz OZW. Niezbędnym elementem analizy było poznanie specyfikacji zakładu, analizowanej instalacji i wykorzystywanych surowców/substancji palnych.
| Do przeprowadzenia Oceny Ryzyka i Zagrożenia Wybuchem niezbędne było zapoznanie się z: |
|---|
| – przeprowadzanymi procesami technologicznymi w zakładzie, |
| – rysunkami, schematami instalacji, |
| – urządzeniami w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex znajdującymi się na terenie zakładu, |
| – parametrami zapalności i wybuchowości substancji stwarzających potencjalne zagrożenie wybuchem (pyły, gazy), |
| – prędkościami przepływu powietrza w miejscach potencjalnej emisji substancji stwarzających potencjalne zagrożenie wybuchem, |
| – kubaturami pomieszczeń, w których może dojść do emisji substancji stwarzających potencjalne zagrożenie wybuchem. |
Realizacja i rozwiązanie
Nasi eksperci w pierwszej kolejności przeprowadzili audyt w zakładzie, w czasie którego poznali prowadzone procesy technologiczne na jego terenie. Dodatkowo zobaczyli aparaturę oraz panujące warunki pracy instalacji.
Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej i udostępnionej dokumentacji oraz po zapoznaniu się z parametrami zapalności i wybuchowości stosowanych surowców, możliwa była klasyfikacja obszarów na strefy zagrożenia wybuchem.
W obrębie zakładu, surowcami, które mogły tworzyć z powietrzem mieszaninę wybuchową były: pył kawy, cukru i mleka w proszku. Natomiast gazami, które potencjalnie stwarzają zagrożenie powstania atmosfery wybuchowej był m.in. metan (gaz ziemny, stosowany w celach grzewczych oraz technologicznych). Drugim z kolei wodór (ładowanie baterii trakcyjnych).
Jeśli chcesz wiedzieć, do zdarzeń z udziałem jakich pyłów dochodzi najczęściej – KLIKNIJKolejnym krokiem, który podjęli inżynierowie CORONA było zidentyfikowanie potencjalnych źródeł zapłonu, które mogą występować w wyznaczonych strefach zagrożonych wybuchem.
Przy szacowaniu ryzyka uwzględniono prawdopodobieństwo wystąpienia atmosfery wybuchowej. Ponadto częstotliwość występowania zagrożeń oraz potencjalne następstwa wybuchu, a także zastosowane środki zapobiegające wystąpieniu wybuchu. Do przeprowadzenia oceny zagrożenia wybuchem, niezbędnym było wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem. W pomieszczeniach, w których może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, należy sprawdzić, czy spowodowany przez tę mieszaninę wybuch, mógłby wytworzyć przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu, przekraczający 5 kPa.
Efekt końcowy
Standardowo, opracowanie Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem wraz z Oceną Zagrożenia Wybuchem zajmuje około 6 – 8 tygodni. Oczywiście po udostępnieniu dokumentacji i przeprowadzeniu wizji lokalnej na terenie zakładu.
Wynikiem oceny ryzyka jest wyznaczenie poziomu ryzyka dla danego obszaru. Klasyfikuje się go jako wysoki, średni, mały bądź pomijalny. Dodatkowo, dla każdej strefy, w której należy zwiększyć poziom bezpieczeństwa, zaproponowano odpowiednie rozwiązania techniczne lub organizacyjne. Działania te miały na celu obniżenie określonego poziomu ryzyka do małego lub pomijalnego.
Rezultatem sporządzenia Oceny Zagrożenia Wybuchem jest określenie, czy dane pomieszczenie, w którym może wytworzyć się atmosfera wybuchowa, jest zagrożone wybuchem. Również w tym przypadku, dla każdego pomieszczenia, w którym należy podnieść poziom bezpieczeństwa, zaproponowano stosowne rozwiązania techniczne lub organizacyjne.
Dodatkowo, częścią integralną Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem, poza ww. ORW i OZW było określenie zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac eksploatacyjnych w miejscach występowania atmosfer wybuchowych.
Zalety posiadania DZPW wraz z OZW
Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem, Ocena Ryzyka Wybuchu oraz Ocena Zagrożenia Wybuchem to dokumenty, które są prawnie wymagane w miejscach pracy, w których może pojawić się atmosfera wybuchowa. Dokumentacja ta powinna być aktualizowana przy wprowadzaniu istotnych zmian technologicznych lub/ oraz przy zwiększaniu obszaru zakładu.
Niewątpliwą zaletą posiadania niniejszej dokumentacji jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa wybuchowego. Poprawia się je, dzięki wdrożeniu stosownych zaleceń w obszarach podwyższonego ryzyka wybuchem. Dokumentacja podwyższa także bezpieczeństwo pracowników, którzy pracują w zagrożonych obszarach. Wdrażanie zaleceń, mających na celu poprawę bezpieczeństwa, również zapobiega przed dużymi stratami finansowymi. A na nie narażony jest zakład przez wystąpienie wybuchu na jego terenie. Zwiększona świadomość zagrożeń związanych z powstaniem atmosfer wybuchowych osób zarządzających zakładem i pracowników oraz wdrażanie środków, mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa wybuchowego, ogranicza możliwość powstania wybuchu.